Ubezpieczenie oszczędnościowe - co dokładnie oznacza ten termin?

Zdarza się, że w czasie poszukiwania odpowiedniej polisy na życie słyszymy termin ,,polisa oszczędnościowa". Potrafi on wywołać mieszane uczucia. Kilkanaście lat temu ten termin kojarzony był głównie z polisami, z których nie można było zrezygnować wcześniej, jeśli nie chciało się stracić oszczędzonych pieniędzy. Uprzedzenia nadal potrafią się pojawiać, chociaż uważam, że zupełnie niesłusznie.

Po pierwsze, wszystkie produkty ubezpieczeniowe tego typu przeszły gruntowną reformę, z warunkami diametralnie zmienionymi na korzyść klienta. Po drugie, nie ma ,,jednego" produktu, bo jest ich kilka rodzajów z różnymi założeniami. I wreszcie na sam koniec, cały proces ubezpieczeniowy rozwinął się - mamy teraz ankiety potrzeb klienta, IDD i wiele innych dokumentów, które trzeba znać przed zawarciem takiej (oraz innych) polisy.

Na ten moment mogę stwierdzić, że polisy oszczędnościowe są bardzo dobrym elementem oszczędzania lub inwestowania. Mogą być np. jednym z aktywów w portfelu inwestycyjnym, dając inne możliwości i/lub bezpieczeństwo oszczędzania.

Jak to wygląda w praktyce?

Ubezpieczenia oszczędnościowe na życie - rodzaje

Tak jak wspomniałem, występują znaczące różnice między ubezpieczeniami oszczędnościowymi. Te różnice są kluczowe pod kątem Twoich potrzeb, ponieważ w zależności od mechanizmu działania takiej polisy, możesz albo oszczędzać na emeryturę, liczyć na zysk lub nawet mieć zwykłe ubezpieczenie ze zwrotem składki na koniec okresu ubezpieczenia. Podzieliłem więc cały odłam tych polis na trzy główne kategorie.

Ubezpieczenia oszczędnościowe z gwarancją wypłaty

Ten rodzaj polisy miałem okazję już omawiać przy okazji oszczędzania dla dziecka. Inne określenia to polisa na życie i dożycie lub polisa posagowa.

Jak to działa?

Zawieramy ubezpieczenie na określoną sumę ubezpieczenia i na określony okres ubezpieczenia. Załóżmy - 20 lat. Tyle może wynosić czas spłaty kredytu, a może chcemy regularnie oszczędzać dla naszego dziecka i mieć gwarancję wypłaty. Przykładowa suma - 50 000 zł. W tym momencie mamy dwa zdarzenia ubezpieczeniowe, które doprowadzą do wypłaty tej sumy. Śmierć w trakcie trwania ubezpieczenia (polisa na życie) lub gdy osiągniemy datę ustaloną przy zawieraniu umowy (polisa na dożycie).

Warto podkreślić, że jesteśmy ubezpieczeni na pełną kwotę już od pierwszej składki, co może stanowić dobrą formę zabezpieczenia dla rodziny lub kredytu, choć będzie to droższa polisa niż zwykła na życie.

Zalety takiego rozwiązania:

• ubezpieczenie i oszczędzanie w jednym,
• gwarantowana wypłata pieniędzy na koniec okresu,
• możliwość rozszerzenia ochrony np. o rentę dla dziecka w razie śmierci rodziców lub ryzyka chorobowe,
• możemy zabezpieczyć kredyt i po jego spłaceniu odzyskać składki,

Wady takiego rozwiązania:

• przez pierwsze lata trwania polisy opłacane jest głównie ryzyko, stąd, gdybyśmy zamknęli polisę np. po 2 latach, otrzymamy znikomą część sumy,
• droższe rozwiązanie w przypadku zabezpieczenia kredytu niż zwykła polisa na życie,
• brak lub bardzo niewielkie zyski.

Mimo wymienionych wad uważam, że taka polisa może być idealnym narzędziem dywersyfikacji portfela, w celu zmniejszenia ogólnego ryzyka naszych inwestycji.

Przykładowa polisa na 300 zł miesięcznie zawarta na okres 20 lat.

Ubezpieczenia z funduszami kapitałowymi

Ten rodzaj ubezpieczenia to właśnie wspomniany przeze mnie instrument finansowy, za którym czasem nadal ciągnie się zła ,,fama". Ubezpieczenia z funduszami, ubezpieczenia ochronno-inwestycyjne - takie polisy zazwyczaj składają się właśnie z części oszczędnościowej oraz z części ochronnej. Sami przy zawieraniu polisy ustalamy jaki % składki ma zostać przeznaczony na oszczędzanie lub inwestycje.

W części oszczędnościowej polisy mamy również możliwość zarządzania szeregiem różnych portfeli inwestycyjnych lub nawet zbudować taki od zera. Wszystko zaczyna się już na etapie analizy potrzeb klienta, gdzie określamy swoją wiedzę na tematy inwestycyjne, możliwości oraz skłonność do ryzyka.

Obecne produkty nawet NIE POZWALAJĄ na zawarcie polisy z agresywnymi funduszami osobie, która nigdy nie miała styczności z inwestowaniem. Jest to zabezpieczenie zarówno dla klienta (przed np. stratami), jak i towarzystwa ubezpieczeniowego, żeby nie otrzymać oskarżeń o złe zarządzanie funduszami.

Portfele inwestycyjne oferowane przez towarzystwa zazwyczaj dzielą się na trzy kategorie - bezpieczne, mieszane i agresywne. Od wyboru jednego (lub kilku) z nich zależy, czy nasze inwestycje będą krótkoterminowe, długoterminowe, czy w portfelu będzie złoto, czy akcje firmy i tak dalej. Wszystkim zarządzają (kupno/sprzedaż) specjaliści i programy inwestycyjne. My możemy obserwować nasze inwestycje i ew. decydować o zmianie portfela lub wybierać inną strategię. Niektórzy aktywnie biorą udział w zarządzaniu funduszami, inni zostawiają ten temat specjalistom.

To właśnie w tym przypadku przez pewien czas panowały bardzo niekorzystne warunki w razie zerwania polisy wcześniej, niż ustaliliśmy przy jej zakładaniu. Natomiast w dzisiejszych produktach ten problem jest znacznie mniejszy, a same produkty są dokładnie monitorowane przez takie instytucje jak UFG czy UOKiK.

Przykładowy wykres wzrostu inwestycji (sama część inwestycyjna) przez okres 20 lat, przy założeniu składki oszczędnościowej 300 zł miesięcznie i 3% zwrotu z inwestycji.

Pamiętaj, że tak jak wielokrotnie powtarzałem przy okazji budowania portfela inwestycyjnego - to czy będą zyski zależy od wielu czynników.

IKE i IKZE - oszczędzanie na emeryturę

Dokładnie o IKE i IKZE możesz przeczytać również w specjalnym artykule, ale podsumujmy najważniejsze założenia takich polis. Nie są to typowe polisy, bo nie ma tu ochrony ubezpieczeniowej (jest minimalna zazwyczaj na 100 zł właśnie po to, żeby był to produkt ubezpieczeniowy)

• IKZE pozwala na odliczanie wpłat od podstawy podatku i mniejszy podatek belki. Warunkiem jest utrzymanie polisy zgodnie z zasadami do wieku emerytalnego. Jest limit, ile możesz wpłacać na taką polisę co roku ustalany na podstawie średniego wynagrodzenia w Polsce. Masz więc dwie wymierne korzyści - zwrot z podatku i niższy podatek belki. Dodatkowo nie ma to związku z państwową emeryturą, więc środki są wyłącznie Twoje lub Twoich bliskich w razie śmierci.
• IKE pozwala na wpłacenie większej kwoty co roku i jego korzyścią jest całkowity brak podatku belki przy wypłaceniu środków. Tu również należy utrzymać polisę do wieku emerytalnego, żeby skorzystać z tej ulgi.
• Na oba konta możesz wpłacać regularnie lub kiedy chcesz.
• Możesz mieć jedno IKE i jedno IKZE.
• Oba konta mogą składać się z różnych aktywów finansowych, bezpiecznych, agresywnych - do wyboru.

Taka forma oszczędzania na emeryturę jest coraz bardziej popularna właśnie dzięki wymiernym korzyściom podatkowym. Jakby nie patrzeć, IKZE można traktować jako inwestycję ze zwrotem 12, 19, 32% w skali roku. Nieźle, prawda?

Wypłata pieniędzy w polisie oszczędnościowej - czy poniosę koszty?

To jak to w końcu jest z tym wypłacaniem pieniędzy? Jakie koszty ponosimy? To zależy od produktu.

1. W przypadku polisy na życie i dożycie musimy mieć na uwadze koszty ryzyka - w końcu jesteśmy ubezpieczeni w razie śmierci. Jeśli zrezygnujemy z polisy np. po roku, to nie otrzymamy zbyt wielkiej wypłaty.
2. Jeśli chodzi o polisy oszczędnościowo-ochronne, to wszystkie koszty są wymienione przed zawarciem polisy. Mogą to być np. koszty zarządzania funduszami i inne, które zapłacilibyśmy również na giełdzie czy koncie oszczędnościowym. Warto wspomnieć, że taka polisa może zostać przekształcona w bez składkową, a wtedy to, co odłożyliśmy na polisie, jest przeznaczane na opłacanie ryzyka ubezpieczeniowego (np. od chorób, wypadków - zależy jak stworzyliśmy polisę).
3. Jeśli zrezygnujemy z IKZE przed upłynięciem odpowiedniego okresu oszczędzania, musimy to, co zyskamy na konto wykazać jako przychód. Innymi słowy, oddajemy wszystkie nasze wcześniej odpisane od podatku kwoty i płacimy normalny podatek belki. W przypadku IKE, w razie wcześniejszej wypłaty po prostu płacimy cały podatek belki.

Czy te koszty przekreślają polisy oszczędnościowe? Absolutnie nie. Szereg zalet, które wymieniam dalej, sprawia, że nadal jest to bardzo korzystny element portfela inwestycyjnego.

Zalety polisy oszczędnościowej

Jakie to zalety?

• ochrona ubezpieczeniowa, którą możemy dostosować do swoich potrzeb,
• wymierne korzyści podatkowe w przypadku IKE i IKZE,
• brak konieczności zarządzania - wszystko jest w rękach specjalistów,
• jasno opisane warunki i możliwości oraz gwarancje przy zawieraniu polisy,
• ciekawe wybory - od gwarancji przez emeryturę po inwestowanie agresywnie na funduszach.
• wszystko w jednym miejscu,
• dziedziczenie środków przez uposażonych (łatwy dostęp do środków w razie śmierci),
• bardzo trudno ukraść takie środki,
• podatek belki płacisz na koniec przy wypłacie środków - więcej pieniędzy pracuje w trakcie na zysk.

To jak bardzo korzystna będzie polisa oszczędnościowa, zależy przede wszystkim od Twoich potrzeb i celu inwestycyjnego lub oszczędnościowego.

Gdzie kupić i jaki jest koszt ubezpieczenia oszczędnościowego?

Jeśli mówimy o koszcie takiej polisy, to jak w przypadku ubezpieczeń - zależy, ile chcesz płacić i jakie są Twoje potrzeby. Możesz oszczędzać niewielkie kwoty np. 200-300 zł miesięcznie, a możesz dokonać nawet jednorazowej wpłaty idącej w setki tysięcy złotych i patrzeć jak to pracuje. Produkty są tak skonstruowane, żeby na koniec całość była idealnie dopasowana do Twoich wymagań. Oczywiście - dużo zależy również od doradcy ubezpieczeniowego.

Tak jak wspomniałem, w przypadku tych polis sam proces zakładania jest nieco bardziej skomplikowany. Należy przeprowadzić ankietę potrzeb klienta, zapoznać się z OWU i podpisać odpowiednie dokumenty, a i wtedy towarzystwo ubezpieczeniowe może chcieć dodatkowych informacji. Jest to jednak bardzo ważny i bardzo potrzebny proces, bo w pełni zabezpiecza Cię przed np. obietnicami gruszek na wierzbie czy stratami.

Chcesz porozmawiać o oszczędzaniu za pomocą polis? Skontaktuj się ze mną i porozmawiajmy!