Fundusze inwestycyjne - co należy o nich wiedzieć?

Przy niektórych wcześniejszych artykułach wspominałem o instrumencie finansowym znanym jako fundusz inwestycyjny. Można je znaleźć w ubezpieczeniach z funduszami inwestycyjnymi, a także jako samodzielne produkty na rynku finansowym. W tym artykule dowiesz się:

• jak wygląda działanie funduszu inwestycyjnego?
• jaki jest podział funduszy inwestycyjnych?
• co warto wiedzieć o funduszach inwestycyjnych?
• i na koniec oczywiście, czy warto zainwestować w fundusze inwestycyjne?

Ten artykuł pomoże Ci zdecydować, czy wybór funduszy inwestycyjnych będzie np. dobrą strategią dywersyfikacji portfela i czy warto dodać je do portfela inwestycyjnego.

Rodzaje funduszy inwestycyjnych

Jak w przypadku wielu instrumentów finansowych, tak fundusze inwestycyjne posiadają różne rodzaje. Zacznijmy jednak od odpowiedzi na pytanie, co to jest fundusz inwestycyjny.

Fundusz to inaczej forma zbiorowego inwestowania. Innymi słowy, jest to połączenie środków wszystkich inwestorów, których dalej będziemy nazywać uczestnikami. Wpłaty uczestników funduszy inwestycyjnych są przeliczane na tytuły uczestnictwa lub certyfikaty inwestycyjne i przedstawiają proporcjonalny udział inwestorów w całym funduszu.

Całym zamysłem funduszu inwestycyjnego jest pomnażanie majątku. Profesjonalista zajmuje się zarządzaniem funduszami inwestycyjnymi i inwestuje je w różne instrumenty finansowe. Od akcji, przez obligacje, złoto, waluty, inwestycje krótkoterminowe, długoterminowe - wszystkiego co zostało ustalone w polityce inwestycyjnej. Fundusze dzielimy na dwa rodzaje.

Fundusz inwestycyjny otwarty (FIO)

Taki fundusz polega na nabywaniu jednostek uczestnictwa. Podlegają one dziedziczeniu i nie mogą być zbyte wobec osób trzecich. Takie jednostki NIE są papierem wartościowym, ale są instrumentem finansowym. Jest to ważne właśnie przy zbywaniu jednostek uczestnictwa, które mogą być odkupione wyłącznie przez sam fundusz. Inwestor może w każdej chwili zażądać odkupu swoich jednostek uczestnictwa.

Zaletami otwartych funduszy są:

• elastyczność w wejściu i wyjściu z inwestycji,
• możliwość działania w formie funduszu z wydzielonymi subfunduszami (fundusz parasolowy),
• możliwość swobodnej zmiany jednostek uczestnictwa (żądanie odkupu jednostek A w celu zakupu jednostek B).

Z FIO korzystają chętnie zarówno doświadczeni, jak i początkujący inwestorzy.

Fundusz inwestycyjny zamknięty (FIZ)

Fundusze zamknięte różnią się od FIZ w kilku względach. Uczestnictwo w takim funduszu jest bardziej restrykcyjne i nie można przystępować oraz wychodzić z inwestycji tak swobodnie, jak w przypadku FIO. Zwiększa to jednak stabilność funduszy zamkniętych i ich inwestycji. W przypadku FIZ nabywamy certyfikaty inwestycyjne, które są wyceniane rzadziej niż jednostki uczestnictwa. Wreszcie, fundusze zamknięte dają większe możliwości w inwestycjach - przykładowo, można zainwestować w nieruchomości czy udziały spółek z o.o., co nie jest możliwe w przypadku FIO.

Które fundusze będą dla Ciebie najlepsze?

Wszystko zależy od przyjętej przez Ciebie strategii inwestowania, Twoich celów i możliwości finansowych. Warto wybierać fundusze inwestycyjne po uprzednim zbadaniu rynku. Inwestowanie w fundusze jak wszystkie inwestycje wiąże się z ryzykiem - kwestia samego funduszu, jak duże to będzie ryzyko.

Specjalistyczne fundusze inwestycyjne otwarte (SFIO)

Istnieje jeszcze trzeci rodzaj, który łączy w sobie cechy FIO oraz FIZ. W przypadku SFIO istnieje możliwość ograniczenia grona potencjalnych odbiorców. Innymi słowy, jest uprawniony do wprowadzania ograniczeń, a jednocześnie może lokować 100% aktywów w pojedyncze FIO, tytuły uczestnictwa funduszu zagranicznego i tak dalej.

SFIO może również ustalać zasady, na których uczestnik może żądać odkupu jednostek uczestnictwa.

Kto tworzy fundusze?

Każdy fundusz musi być utworzony przez towarzystwo funduszy inwestycyjnych (TFI). Jego specjaliści zarządzają funduszami, a cała instytucja znajduje się oczywiście pod nadzorem Komisji Nadzoru Finansowego.

Czy fundusze inwestycyjne są bezpieczne?

Jednym z podstawowych kwestii dotyczących tego rodzaju inwestycji jest bezpieczeństwo inwestowania w fundusze. Bezpieczeństwo w tym przypadku zapewnia w głównej mierze forma prawna, ponieważ fundusz ma osobowość prawną. Oznacza to, że funkcjonuje jako odrębny podmiot niezależnie od TFI. Środki zgromadzone na funduszu nie wchodzą do masy upadłościowej w przypadku bankructwa TFI.

O bezpieczeństwo klientów dba również KNF, który cały czas sprawuje kontrolę nad działaniem funduszy inwestycyjnych. Oprócz tego środki są przechowywane na koncie depozytariusza (którym w praktyce jest bank), którego zadaniem jest czuwać w imieniu klientów nad środkami i pilnować przestrzegania zapisów statutowych. W przypadku jakichkolwiek nieścisłości, taki organ jest zmuszony do zaraportowania tego odpowiednim instytucjom.

Kwestie samego inwestowania jak zawsze powtarzam, należy ocenić samodzielnie. Wielokrotnie w moich artykułach przytaczam, jak ważne jest bezpieczne i odpowiedzialne inwestowanie. Tylko odpowiednia edukacja, dobrze dobrana strategia i dywersyfikacja portfela uchronią Cię przed oszustwami i stratami.

Czy warto inwestować w fundusze inwestycyjne?

Na koniec możemy odpowiedzieć na pytanie, czy warto inwestować w fundusze inwestycyjne? Z mojej perspektywy jak najbardziej. Najważniejsze cechy przemawiające za tym to:

• bezpieczeństwo inwestycji i bardzo duża kontrola instytucji finansowych,
• komfortowy sposób inwestowania dla osób bez czasu lub wiedzy,
• niższe koszty inwestycji (koszt rozłożony na wiele osób),
• elastyczność oferty funduszu inwestycyjnego,
• możliwość udziału w dużych operacjach kapitałowych.

Bardzo dobrym porównaniem, będzie przykład osoby A, która samodzielnie kupuje ETFy i osoby B, która inwestuje w FIO. Obie osoby inwestują 1000 zł miesięcznie, na okres 20 lat, przy stopie zwrotu 4%.

Założenia osoby A:

• co miesiąc samodzielnie kupuje 2 ETFy o łącznej wartości 1000 zł,
• koszt transakcji to 5 zł na ETF, czyli łącznie 10 zł. Oznacza to, że łącznie opłaty będą wynosić 2400 zł,
• za zarządzanie musi płacić za każdym razem 0,5% od ETF, co oznacza wszystkie opłaty za zarządzanie w wysokości 1188 zł.
• po 20 latach przy tych założeniach (bez uwzględniania czynników jak inflacja, zmiany w walutach itp) wartość inwestycji wyniesie około 344836.39zł.

Założenia osoby B:

• co miesiąc przelewa na FIO 1000 zł, jako przelew stały, bez opłat,
• koszty zarządzania to 1,5% w skali roku,
• po 20 latach przy tych założeniach (bez uwzględniania czynników jak inflacja, zmiany w walutach itp) wartość inwestycji wyniesie około 375,727.96 zł

Oznacza to, że dzięki FIO osoba B zarobiła ponad 30 000 zł więcej. 

Chcesz zacząć inwestować w fundusze lub potrzebujesz więcej informacji na ten temat? Skontaktuj się ze mną i porozmawiajmy o możliwościach.