Ostatnie lata nie były delikatne dla nikogo - ani dla dużych inwestorów, ani osób, które chcą inwestować niewielkie kwoty. COVID, wojna, kryzys gospodarczy - wszystko to ma wpływ na cenę tego znanego każdemu kruszcu.
Pytanie brzmi - czy dziś (na dzień pisania artykułu, czyli 20.07. 2023) warto inwestować w złoto? Postaram się odpowiedzieć na to pytanie szerzej tak, żeby ten artykuł był przydatny niezależnie czy czasy będą lepsze, czy gorsze.
W dzisiejszym artykule poczytasz nieco o historii złota, dlaczego nadal jest instrumentem finansowym obecnym w wielu portfelach inwestycyjnych oraz jak zacząć inwestować w ten metal szlachetny.
Historia inwestycji w złoto
Zanim przejdziemy do konkretnych informacji, warto zajrzeć przez chwilę do historii, żeby dobrze zrozumieć fenomen złota. Największym wydarzeniem dla tego kruszcu był fakt, że w latach 70 XIX wieku zdecydowano, żeby oprzeć funkcjonowanie systemu walutowego właśnie o złoto. Dzięki temu, że kruszec był trwały, rzadki, łatwo podzielny i akceptowalny praktycznie wszędzie, mógł się sprawdzić jako pieniądz światowy i miernik walut.
System ten powoli zaczął się ,,psuć" po wybuchu pierwszej wojny światowej. Różne kraje odchodziły od ,,zwierzchnictwa złota nad innymi walutami", a cały proces został przyspieszony przez wielki kryzys gospodarczy w 1929 roku. Banki odchodząc od złota, mogły drukować dowolne ilości pieniędzy w danym kraju, co miało pomóc w ograniczeniu skutków kryzysu.
Przez długi czas cena złota była ustalana odgórnie. W 1933 prezydent Roosevelt zarządził obowiązkową wymianę na dolary w cenie 20 dolarów za uncję złota. Po jakimś czasie ten koszt wzrósł do 35 dolarów i został na tym poziomie długi czas. Aż do 1971 w USA i krajach komunistycznych, obywatele nie mogli oficjalnie posiadać złota.
We wspomnianym przeze mnie roku prezydent Nixon zniósł wymienialność, co wpłynęło na praktycznie cały świat. Skończył się system monetarny oparty na złocie. Prawo legalizujące posiadanie złotych monet czy sztabek weszło w życie dopiero w 1974 roku.
Jak widzisz, to właśnie lata 70 XX wieku nastąpił przełom dla tego kruszcu, a wzrost inflacji (przez drukowanie pieniędzy przez banki centralne) sprawił, że złoto zyskało na popularności jako ,,utrzymanie" wartości majątku. Dzięki historii możesz zobaczyć, jak kształtowały się m.in. wykresy na przestrzeni lat i ile teraz kosztuje złoto.
Dlaczego złoto jest cały czas ważnym instrumentem finansowym?
Na czym więc dokładnie polega fenomen złota i dlaczego tak wiele osób chętnie inwestuje w ten kruszec?
Przede wszystkim, należy mieć na uwadze, że zasoby złota są ograniczone i nieodnawialne, zaś zapotrzebowanie na ten cenny kruszec pochodzi nie tylko od jubilerów, ale również – a być może nawet przede wszystkim – od nowoczesnego przemysłu, w tym sektorów elektronicznego i lotniczego. Co więcej, istnieją unikatowe właściwości tego złota, które warto podkreślić:
- Niezwykła trwałość – złoto jest praktycznie niezniszczalne, z wyjątkiem wyjątkowo potężnych substancji, takich jak woda królewska, czyli połączenie kwasu solnego i azotowego, albo roztwór cyjanku, które są w stanie mu zaszkodzić.
- Rzadkie występowanie w przyrodzie – dotychczas wydobyto jedynie niespełna 200 tysięcy ton złota, a przypuszcza się, że pozostałe zasoby nie przekraczają 50-60 tysięcy ton.
- Wyjątkowa kowalność i ciągliwość tego szlachetnego metalu, dzięki czemu można go łatwo kształtować i nadać mu dowolną formę.
Podkreślmy zatem, że złoto pozostaje surowcem niezwykle wartościowym i niepowtarzalnym, spełniającym istotne role zarówno w dziedzinie technologii, jak i sztuki.
Rodzaje inwestycji w złoto
Tak jak wspomniałem przy okazji artykułu o portfelu inwestycyjnym - każda inwestycja obarczona jest pewnym ryzykiem. W przypadku złota, w zależności od tego, jaki rodzaj inwestycji wybierzemy, może być ich kilka. Od spadków na giełdach przez... po prostu kradzież naszego złota z sejfu.
Jakie mamy więc możliwości, jeśli chcemy kupić złoto?
Złoto inwestycyjne w formie fizycznej
Zaczniemy od formy fizycznej, czyli popularnych sztabek złota, które będą przyjemnie się błyszczeć w naszym sejfie. Możesz kupić złoto od nawet gramowych ilości po całe sztabki.
W przypadku takiej inwestycji należy zwrócić uwagę na kilka rzeczy:
- przede wszystkim należy zadbać o bezpieczeństwo transakcji. Zakup na allegro zdecydowanie nie będzie dobrym pomysłem. Korzystaj ze sprawdzonych dostawców jak np. Mennica Polska.
- kolejny etap to zadbanie o miejsce przechowywania złota - miejsce musi być bezpieczne i na kradzież i czynniki zewnętrzne.
- musisz pamiętać, że kruszec w formie fizycznej może mieć wydłużony proces zbywalności, tzn. musisz wiedzieć gdzie i kiedy sprzedać złoto, a nie zrobisz tego jednym kliknięciem, jak na np. giełdzie.
- ważnym elementem będzie też rozpisanie strategii np. czy chcesz regularnie inwestować, a może kupić raz i schować. Wszystko jest elementem strategii przy tworzeniu profilu inwestycyjnego.
Jak już masz te rzeczy zaplanowane, możesz śmiało zakupić ustaloną przez siebie ilość złota.
Monety kolekcjonerskie
Monety kolekcjonerskie to również inwestowanie w fizyczne złoto. Różni się jednak tym, że monety mogą mieć mnóstwo różnych nominałów, powiązanej z nimi historii i innych czynników, które mogą (ale nie muszą) wpłynąć na finalną cenę. Jakie monety kupować najlepiej?
Szukaj takich o standardowym, powtarzanym wyglądzie, które bite są przez renomowane mennice na świecie. Mogą to być m.in. monety z takich mennic, jak:
- Rand Refinery,
- Perth Mint,
- Münze Österreich,
- US Mint,
- Royal Canadian Mint,
- The Royal Mint.
Dobrym wyborem są złote monety bulionowe pozbawione wartości numizmatycznych, takie jak Krugerrandy z RPA, kanadyjski Liść Klonowy, australijski Kangur czy austriackie Filharmoniki.
Złoto w formie papierowej - fundusze inwestycyjne
Fundusz ETF (Exchange Traded Fund) to giełdowy instrument inwestycyjny, który ma za zadanie dokładnie odzwierciedlać wyniki określonego indeksu rynkowego (np. akcji lub obligacji) lub innego aktywa bądź grupy aktywów (jak złoto, ropa, koszyk walut czy spółki z określonego sektora). Oznacza to, że jego działanie jest oparte na podejściu pasywnym, a jego głównym celem nie jest prześcignięcie rynku, lecz osiągnięcie jak najbardziej zbliżonych wyników do niego.
Czyli inwestujesz w złoto, wartość twojej inwestycji jest odzwierciedlana zgodnie ze stanem faktycznym, ale nie posiadasz fizycznie tego złota. Przewagą tej formy jest to, że można częściej handlować i patrzeć na więcej czynników, czyli finalnie zarobić więcej. Wyobraź sobie, że co tydzień idziesz sprzedać sztabę złota, a potem zamawiasz nową.
W przypadku ETF opartych na złocie należy pamiętać o:
- ryzyku inwestycyjnym,
- bezpieczeństwie, co dotyczy zarówno sprawdzonego partnera (nie handluj na podejrzanych stronach), jak i bezpieczeństwa twojego komputera (antywirusy, mocne hasła),
- i oczywiście tak samo o dywersyfikacji portfela, ryzyku i wszystkich czynnikach wpływających na inwestowanie.
Warto zapoznać się z historycznymi wynikami ETF, przykładowo najlepszym funduszem ETF na złoto wśród funduszy amerykańskich jest obecnie iShares Gold Trust. Wynikami nie jest imponujący, ale historia i wahania kursów mocno pokazują stabilność tego funduszu.
Jak można kupić złoto?
W Polsce najlepszym miejscem do zakupu złota w formie fizycznej jest Mennica Polska. Znajdziesz tam zarówno polskie jak i światowe sztabki lub monety, a transakcje zawarte w mennicy są po prostu bezpieczne.
Jeśli chcesz handlować na giełdach, warto znaleźć znanego i skutecznego brokera, który gwarantuje bezpieczeństwo transakcji i dalszych działań. Do popularnych w Polsce należy np. XTB.
Czy można anonimowo kupić złoto?
Zgodnie z polskim prawem, całkowicie anonimowy i jednocześnie całkowicie legalny zakup złota nie jest możliwy. Kupujący nie musi zgłaszać swojej transakcji w żadnym miejscu, jednak podmioty sprzedające metale szlachetne są zobowiązane do rejestrowania sprzedaży i zbierania danych pozwalających na identyfikację kupującego. Warto jednak zauważyć, że sprzedawcy nie mają obowiązku weryfikacji podawanych przez kupujących danych. Taka weryfikacja jest wymagana jedynie w przypadku transakcji o wartości przekraczającej 15 000 euro, zgodnie z przepisami Ustawy o przeciwdziałaniu praniu brudnych pieniędzy i finansowaniu terroryzmu oraz innymi polskimi i europejskimi regulacjami w tym obszarze.
Jeśli kupujesz złoto w internecie naturalnym jest, że zostawiasz po sobie ślady, choćby logi z komputera, dane do wysyłki itp. W przypadku złota papierowego, konieczne jest zweryfikowanie swojej osoby u odpowiedniego maklera.
Tak naprawdę jedyny sposób na zakup złota anonimowo to udanie się bezpośrednio do punktu stacjonarnego.
Gdzie i kiedy najlepiej sprzedać złoto?
Teoretycznie jak i każdego innego aktywa, złota dotyczą te same zasady - kupuj tanio, sprzedawaj drogo. Nie zawsze warto jednak słuchać inwestorów i doradców, którzy polecają np. zakup złota w kryzysie. Ten kruszec ma to do siebie, że drożeje w szczycie kryzysu, a tanieje w okresie stabilizacji. Złoto jest uważane za bezpieczną przystań wśród inwestorów.
Podsumowanie - inwestowanie w złoto wady i zalety
Inwestowanie w złoto ma swoje wady, ale również wiele zalet, które warto rozważyć przed podjęciem decyzji:
Wady inwestowania w złoto:
- Brak natychmiastowych zysków finansowych.
- Konieczność zablokowania swoich pieniędzy na długi czas.
- Złoto przynosi największe korzyści w okresie stabilności rynkowej, gdy jest najtańsze.
- Trudności z wyborem odpowiedniej formy inwestycji w złoto.
- Problemy z bezpiecznym przechowywaniem złota w formie fizycznej.
Zalety inwestowania w złoto:
- Ochrona oszczędności przed utratą wartości w czasie, ponieważ wartość złota nie podlega wpływowi inflacji.
- Wysokie prawdopodobieństwo zysków, szczególnie w długoterminowej perspektywie inwestycyjnej.
- Niezależność złota od systemów bankowych.
- Względna łatwość dokonywania inwestycji w złoto.
- Wysoka dostępność wykresów notowań złota w czasie, ułatwiająca podejmowanie decyzji inwestycyjnych.
- Możliwość inwestowania zarówno w złoto fizyczne, jak i papierowe, co nie wymaga specjalnego miejsca do przechowywania.
Warto zauważyć, że niektóre wady inwestowania w złoto mogą być rozpatrywane jako zalety. Na przykład, posiadanie złota fizycznego zapewnia namacalny dowód wartości i pozwala na osobisty nadzór nad inwestycją.